Phubbing’i daha önce duydunuz mu? Phubbing kelimenin tam manasıyla “telefon” ve “küçümseme” kelimelerinin birleşimidir. Sosyal yaşantımızda farkında olmadan hepimizin maruz kaldığı ve yine farkında olarak veya olmadan hepimizin de bir o kadar suçluğu olduğu akıllı telefon nedeniyle başkalarını görmezden gelmek anlamına gelir.
Sosyal yaşantınızda bir gününüzü hayal edin. Siz konuşurken sizi dinliyor gibi yapan o arkadaşınız aslında size Phubbing uygulamaktadır. Hatta bu konu Avustralya’da o kadar yaygındır ki bu akıma karşı Phubbing’i Durdurun kampanyası ile çeşitli kamu spotları yayınlanmıştır. Phubbing’e maruz kalan insanlar düşük iletişim kalitesi, yüksek yalnızlık seviyesi ve depresyona kadar çeşitli olumsuz sonuçlar ile bağlantılıdır. Eğer ilişkinizde bir phup olduğunu düşünüyorsanız sorunsuz ve düzensiz ilerleyen ilişkiniz zarar görebilir. Eğer bir ebebeynseniz çocuklarınıza farkında olmadan uygulanacağınız Phub çocukların temel psikolojik ihtiyaçlarını derinden etkileyecektir.
Standford üniversitesinden psikolog Emma Seppala, 2018’de “İronik bir şekilde phubbing sizi sosyal medya veya mesajlaşma yoluyla birbirinizle buluşturmak içindir.” Dedi. Yüz yüze ilişkiler söz konusu olduğunda, dikkate alınması gereken önemli bir nokta ise sosyal zekadır. Peki Phubbing iletişiminizi etkilerse dolaylı yoldan sosyal zekanızı azaltabilir mi?
Sosyal Zeka Nedir?
Columbia Üniversitesi psikologlarından Edward Thorndike 1920 yılında ilk olarak sosyal zekayı Erkekleri, kadınları, kız ve erkek çocuklarını anlama ve yönetme ayrıca insan ilişkilerinde akıllıca hareket etme yeteneği olarak tanımlamıştır.Sosyal açıdan zeki insanlar etkili bir dinleyici ve konuşmacıdır. Sosyal iletişimde yazı olmayan kurallarını anlar ve yönetirler. Ayrıca sosyal iletişimde oldukları insanları nasıl harekete geçireceklerini ve ortaya çıkan anlaşmazlıkları nasıl yumuşatacaklarını bilirler.
Kısaca sosyal zeka, hepimizin biraz kıskandığı o tek arkadaşla ilişkilendirdiğimiz her şeydir. Sosyal zeka özellikle çocuk odasında, oyun alanlarında, kışlalarda, fabrikalarda ve satış noktalarında bolca kendini göstermektedir. Örneğin sosyal zeka eksikliği olan fabrikanın en iyi tamircisi ustabaşı olarak başarısız olabilir.
Phubbing Düşük Sosyal Zeka ile ilişkili midir?
Hiç kimse sosyal olarak zeki olmadığından hoşlanmayacaktır. Sosyal ortamda karşındaki insanı dinlemek ve onunla ilgilenmek yerine telefonunuzun ekranına bakmak, sosyal zekanızın “iyi sohbetçi” ve “etkili dinleyici” bölümlerinin tamamını engellemekler kalmaz, aynı zamanda sizin itibarınızı da zayıflatabilir.
2021 yılında bir araştırmacı Phubbing’in düşük sosyal zekayla bağlantılı olduğunu tespit etti. Araştırmacı karşısındakini görmezden gelmek için akıllı telefon yerine fiziksel bir dergi kullandığında bu etkinin daha az belirgin olduğuna dikkat çekmektedir. Araştırmacılar partneriniz ile sosyal iletişim halindeyken dergi okumanın olumlu, akıllı telefon kullanımının ise olumsuz değerlendirildiğini yazdı. Bu durum kendini kaptırmış bir okuyucu tarafından görmezden gelinmesine yol açsa bile takdire şayan bir hareket olarak tanımlanmıştır. Fakat kişinin akıllı telefonuyla ilgilenmesi ise hiçbir zaman olumlu bir şekilde tasvir edilmemiştir. Hatta sinir bozucu olarak tanımlanmıştır.
Araştırmacılara göre bu durumun nedeni, insanların gerçekten akıllı telefondan hoşlanmamasıdır. Dergiler gibi eğitici materyaller medenileştirici ve kişinin konsantrasyonunu geliştirmek için aktiviteler olarak tanımlanırken, akıllı telefonların kişinin konsantre olma yeteneğini yok ettiği belirtildi. Hatta bir denek partnerin aynı dergi makalesini defalarca okuduğunu bilse bile phub edilmenin çokta sinir bozucu olmadığını öne sürdü.
Kısaca Phubbing kişinin görmezden gelinmesine neden olan faaliyete göre değişebilir.
