Tıp dünyasında çığır açan bir gelişme yaşandı: Bilim insanları, şimdiye kadar yalnızca bir kişide tespit edilen son derece nadir bir kan grubunu tanımladı. “Gwada negatif” adı verilen bu benzersiz kan grubu, Fransa’ya bağlı Guadeloupe Adası’ndan bir kadında keşfedildi. Kadının bu olağanüstü kan yapısı, bilim insanlarının yıllardır çözemediği bir bilmeceyi de beraberinde aydınlattı.
Aslında bu gizemli durumun ipuçları 2011 yılında ortaya çıkmıştı. Söz konusu kadın bir ameliyat öncesinde rutin kan testinden geçirilmiş ve doktorlar plazmasında alışılmadık bir antikorla karşılaşmıştı. Ancak dönemin teknolojik ve maddi kısıtlamaları nedeniyle detaylı araştırma mümkün olmamıştı.
Yıllar sonra, 2019’da gelişmiş DNA dizileme teknikleriyle yapılan çalışmalar, bu kadında daha önce tanımlanmamış bir genetik mutasyonun izini sürdü. Ve nihayet, 2024 yılı itibarıyla bu olağanüstü keşif resmiyet kazandı. Uluslararası Kan Transfüzyonu Derneği (ISBT), bu yeni kan grubunu “Gwada negatif” olarak onayladı. Böylece, bu grup bilim dünyasında tanınan 48. farklı kan grubu oldu.
Peki kan grubu neden bu kadar önemli? İnsanların kan grubu, kırmızı kan hücrelerinin yüzeyindeki antijen adı verilen yapılarla belirlenir. En yaygın sınıflandırma sistemi olan ABO sistemine göre insanlar A, B, AB ya da O grubunda yer alırlar. Buna ek olarak, Rhesus (Rh) faktörüne göre pozitif veya negatif şeklinde alt gruplara ayrılırlar. Ancak bunların dışında daha birçok nadir antijen tipi bulunmakta ve her biri farklı kombinasyonlar yaratabilmektedir.
Gwada negatif kan grubu, bu sistemlerin dışında tamamen benzersiz bir yapıya sahip. Fransız Kan Kuruluşu’ndan (EFS) Thierry Peyrard, bu kadının kanındaki mutasyonun her iki ebeveyninden miras kaldığını ve bu eşsiz yapının şu anda dünyada yalnızca bu kişide bulunduğunu açıkladı.
Kan nakli söz konusu olduğunda, bu tür ekstrem durumlar hayati önem taşıyor. Çünkü vücut, uyumsuz kan gruplarına karşı ciddi reaksiyonlar gösterebilir. Gwada negatif gibi özel kan gruplarına sahip kişiler için donör bulmak neredeyse imkânsız hale geliyor.
Peyrard’ın açıklamasına göre, kadının dünyada kendisiyle tam uyumlu tek kişi olması, onu kan bağışı açısından izole bir konuma getiriyor. Bu da hem tıp dünyası hem de kan bankaları açısından yeni zorlukları beraberinde getiriyor.
